Bugün sizlere biraz dernekler ve üye olduğumuz oluşumların yasal süreçlerinden, organların tanımından bahsetmek istiyorum. Bu bilgilerin çok daha fazlasını Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğünden alabilirsiniz.
Hepimiz öyle ya da böyle bir toplum örgütüne üye oluyoruz. Bu siyasal da sportif de gönüllü kuruluşlar da olabilir ve hatta hepimizin apartman yönetimin de mutlaka bir üyeliğimiz vardır. T.C. yasalarına göre genel anlamda süreç ve işleyişlerde birbirine benzer. Ancak hiç birimiz aslında oldukça dikkat etmemiz gerektiğini ve yasaların varlığıyla idare edilen bir oluşum içinde olduğumuzu, yaptığımız eylemlerde neyin suç, neyin suç olmadığını. Özellikle sivil toplum kuruluşlarında üyeliğin ne kadar önemli ve yasal sorumluluklar içerdiğini hiç fark etmeyiz. Zira bize göre sosyalleşmenin bir ölçüsüdür özellikle sivil toplum dernekleri.
Ancak; madalyonun diğer yüzü oldukça karanlık. Eğer bir derneğe üye iseniz o dernekte yapılan bütün eylemlerden mesulsünüzdür. O yüzden dernek tüzüğünü, yasalarınızı, işleyişini çok iyi bilmelisiniz ki farkında olmadan suça iştirak etmiş olmayın.
Öncelikle, bütün dernekler ve buna benzeyen kuruluşular resmi kurumlardır ve İçişleri Bakanlığına bağlı Sivil Toplum İlişkiler Genel Müdürlüğü yasaları ve kuralları çerçevesinde faaliyetini sürdürür.
Dernek; tüzel ya da gerçek en az yedi kişinin kazanç paylaşma amacı haricinde, belirli ve ortak bir maksadı hayata geçirmek doğrultusunda, bilgi ve çalışmalarını sürekli olarak birleştirmek amacıyla oluşturmuş oldukları, tüzel kişiliğe sahip kişi topluluğu olmaktadır.
Dernek yukarıda da yazdığım gibi üyelerden oluşurken; yönetim kurulu ve genel kurul organlarından meydana gelir. Yönetim kurulu ilk kararların konuşulduğu yerdir ve özellikle yasalar doğrultusunda önemli kararları tek başına veremez bu üye çıkartılması ya da ihracı, federasyon kurma ya da şubeleşme, tüzük değişimi gibi…gibi… Önemli kararları kapsar.
Konu yönetimde konuşulur ve Genel Kurula gündem olarak getirilir. İşte burada on beş kişiden oluşan üyelerin çoğunluğu oy kullanırsa, ne karar veriliyorsa o kabul edilir ve bu tutanakla belgelendikten sonra otuz gün içinde İl Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğüne bildirilir.
Derneklerde ki durum budur. Yani; genel kurulun onayı olmadan önemli kararları yönetim kurulu asla tek başına veremez. Ayrıca böyle durumda T:C: yasalarına göre yönetim kurulu suç işlemiş olur ve karar geçerli kabul edilmez. Buna rağmen eğer,yetki ihlali var ise üye bu durumu derneklere bildirildiğinde yasal süre dernekler müdürlüğünün talimatıyla başlar.
Gelelim konfederasyona, federasyona; onlarda da işleyiş aynı dernek yasalarına göredir.
Federasyonlar kuruluş amaçları aynı olan en az beş derneğin bir araya gelmesi ile kurulurlar.
Konfederasyon ise; Yine federasyon üye şartlarının aynısıdır ve en az üç federasyonun bir araya gelmesiyle kurulur.
Ve bütün bu oluşumlar İçişleri Bakanlığı tarafından tanımlanmış Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü tarafından da denetimi, takibi yapılan oluşumlardır.
Bütün bunları neden yazdım; Bizler için aslında en mühim olan konu şudur; Bir derneğe üye iseniz, üye olarak size dernek tüzüğünün verilmesi gerekir.
Bir federasyona üye dernek iseniz Federasyonun tüzüğünün dernek başkanına teslim edilmesi gerekir.
Yok… Konfederasyon üyesi bir federasyonsanız, yine federasyon başkanına tüzük verilmek zorundadır.
Ayrıca, her üye bu oluşumlara dâhil ise tüzüklerini isteme hakkına sahiptir.
Federasyona bağlı bir dernekten tek üyeyi (yasalarda ve tüzükte belirtilen ihraçlar ya da çıkarılmalar dışında) ihraç edemez ve genel kurul kararı dışında federasyon üyesi derneği ihraç edemez, eğer tüzük ihlali yapıldığı yasal olarak tespit edilmiş,somutlaştırılmış ise o derneği ya da federasyonu ihraç. edebilirsiniz.Bu konuda yasalar oldukça açık ve net.
Burada ki tehlike üye olarak ne?
Tüzüğünü görmediğiniz bir oluşumun içine gönüllü dilekçe vererek dâhil oluyorsunuz. Peki, bu oluşumun maddelerinde yasalara aykırı ya da sizin inançlarınıza aykırı bir madde varsa, ne yapacaksınız? Örneğin; Tüzükte “bu derneğe üye kişiler ateşe tapar”, “üyeler geçimini kara para aklayarak sağlar”, “üyeler falanca örgütün devamıdır” gibi gibi… Maddeler varsa, ne yapmayı düşünüyorsunuz?
Kısacası; hangi oluşuma dâhil olursanız olun. Yasal haklarınızı bilmek, sizi yasa dışı davranışlardan korur. O yüzden lütfen, eğer yoksa; kanunu hakkınız olan dernek, federasyon, konfederasyon tüzüklerini yetkililerden isteyin ve dosyalarınızda muhafaza ederek okuyun.
İşte asıl tehlike bu, kime hizmet ettiğinizi bilmeden, iyi niyetle yaptığınız her davranıştan maalesef, üye olarak sizde mesulsünüz. Suçu yapmaktan ziyade, bilmeden suçu kabul etmek onaylamakta, yapan kadar suçtur.
Her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı, yasaları az ya da çok bilmekle de yükümlüdür.
Şimdi her zaman olduğu gibi hoşça kalın, akıl ve den sağlığınızı korumaya çalışın!