Mustafa Kemal Paşa, Mondros Mütarekesi hükümlerini inceledikten sonra işgalin genişleyeceğini öngörüp Adanalılara şimdiden işgal kuvvetlerine karşı koymak için teşkilatlanmalarını ve münasip yerlerde siper kazıp gerekli silah ve mühimmatı temin etmelerini tavsiye etti. Adana önce İngilizler sonra Fransızlar tarafından işgal edildi. İngilizler Anadolu’ya dönen Ermenileri memleketleri neresi olursa olsun Adana’da toplandı. Bu Adana’ya on binlerce Ermeni mültecinin gelmesine sebep oldu. Ermeniler burada bağımsız bir devlet kurmak istediklerinden Türklerin şehri terk etmesi için onlara saldırmaya başladı. Fransızlar işgalin en önemli unsuru olarak gördükleri Ermenileri başlangıçta bu hareketlerinde serbest bıraktılar. Ancak daha sonra onlar da Ermenilerin taşkınlıkları yüzünden birçok problemle karşı karşıya kaldıklarını fark etmişlerdir. Adanalı Türkler işgale karşı direniş örgütleri kurup Kuvâ-yı Milliye etrafında toplandı. Düzenli ordu ilk olarak bu bölgede teşkilatlanmaya başladı. Bu birçok cephede verilen mücadelenin emir komuta çerçevesinde yapılmasına zemin hazırladı. Adana şehir merkeziyle Pozantı, Feke, Haçin ve Kozan gibi dağlık alanlarda ve sahile yakın yerlerde çatışmalar yaşandı. Fransızların desteğini yetersiz bulan Ermeniler Haçin ve Amanoslarda devlet kurduklarını ilan ettiler ama buna destek bulamadılar. Mustafa Kemal Paşa Pozantı’ya gelerek bölgenin idari teşkilatlanmasına dair kararlar alıp uyguladı. Fransızlar Türklerin direnişini kıramayacağını anlayınca Ankara Antlaşmasını imzalayarak bölgeden ayrıldı. 5 Ocak 1922, Adana’nın Kurtuluş Günü’dür. Emperyalizme karşı yürütülen Millî Mücadele içinde Adana’nın kurtuluşu, yalnızca bir şehrin kurtuluşu değil, aslında Türkiye’nin kurtuluşuna ve bağımsızlığına giden en büyük adımlardan ve heyecanlardan biri olmuştur. Fransız kuvvetlerine karşı yaklaşık üç yılı aşkın süren kurtuluş mücadelesi yerel direniş hareketi olarak başlamış, sonra da Kuva-yı Milliye’nin bir parçası haline gelmişti. Mustafa Kemal Paşa, Birinci Dünya Savaşı’ndaki son görev yeri olması nedeniyle tanıdığı bu coğrafyadaki savaş ve Adana’nın kurtuluş süreciyle yakından ilgilendi. İşgalcilere karşı kararlı, örgütlü ve yaygın bir direniş yürütüldü. Sonunda TBMM Hükümeti ile Fransa arasında 30 Ekim 1921’de imzalanan Ankara Antlaşması, Fransız kuvvetlerinin yalnızca Adana’dan değil, Türkiye’den çekilerek savaş dışı kalmasına neden oldu. Bu, Batı Cephesi’ne büyük bir soluk aldıracak ve zaferle sonuçlanacak olan Büyük Taarruz hazırlıklarını rahatlatacaktı. Antlaşmaya göre Kasım 1921 ile Ocak 1922 arasında Adana’nın aşamalı olarak tahliye süreci başlamış ve nihayet 5 Ocak 1922’de tamamlanmıştır.