Çukurova Press Gazetesi ve online yayını olan cukurovapress.com’da 17.05.2002 tarihinde yayınlanan “TARSİM,  çiftçiyle alay mı ediyor ?” başlıklı haberlerde, CHP Adana Milletvekili Dr.Müzeyyen Şevkin’in görüşleri üzerine TARSİM Sigortaları Havuz İşletmesi A.Ş. Genel Müdür Yardımcısı Tufan Özel ile Hukuk ve Rücu Müdürü Melek Osma imzasıyla yapılan açıklamada şu görüşlere yer verildi:

“Milletvekili Sayın Dr. Müzeyyen Şevkin’in Akdeniz Bölgesi’nde 20 Mart tarihinde yaşanan zirai don nedeniyle büyük zarar gören narenciye, karpuz, şeftali, domates ve buğday ile sert çekirdekli meyve üreticilerinin ürünlerinin sigortalı olmasına rağmen bugüne kadar zararlarının karşılanmadığı, TARSİM’in çiftçinin zararını görmezden geldiği ve Mayıs ayından önce gerçekleşen don olayını dikkate almadığı ve çiftçinin yanında durmadığı, çiftçinin aklıyla alay ederek Mayıs ayında Adana’da don hadisesinden  bahsettiği yönündeki açıklamalarına yer verilmiştir. Söz konusu açıklamalar, kamuoyunda  yanlış anlaşılmalara yol açmakta, Devlet Destekli Tarım Sigortaları Sistemi ile ilgili önyargılı yaklaşım oluşturmakta, nüfus artışına bağlı olarak dünyada gıda arzının giderek önem kazandığı bu günlerde büyük emeklerle üretimini sürdürmeye çalışan ülkemiz üreticisini sigortacılık uygulamalarından uzaklaştırmaktadır.

TARSİM, küresel düzeyde yaşanan iklim değişiklikleri sebebiyle şiddeti ve frekansı giderek artan çeşitli risklere, doğal afetlerde karşı, ülkemizde tarımsal üretimde devamlılık, üreticinin gelirinde istikrar ve tarım ekonomisinde dengenin sağlanabilmesi amacıyla 2006 yılından itibaren ülkemiz üreticisine hizmet etmek üzerine faaliyetlerine devam etmektedir. TARSİM’in ilgili tarafları, Tarım ve Orman Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB), Türkiye Sigorta Birliği (TSB) ve Tarım Sigortaları Havuz İşletmesi A.Ş.’dir. TARSİM uygulamaları çerçevesinde bazı sigorta branşlarında yüzde 70 oranında devlet prim desteği sağlanmakta, uygun prim tutarları, çeşitli indirimler ve ödeme kolaylıkları ile üreticilerimiz sigortaya teşvik edilmektedir. Sistemde teminat kapsamındaki bir risk nedeniyle hasar olması halinde sigorta prensipleri ve teknikleri çerçevesinde, hasar tazminatı ödemesi yapılmaktadır.

Sistemin başlangıcından bugüne kadar, çeşitli riskler ve doğal afetlerden ötürü bitkisel ürünleri ve hayvanları hasar gören üreticilere 10.3 milyar TL hasar ödemesi yapılmış olup, aynı dönemde, haberlerde bahsi geçen Adana ili özelinde ise 321 milyon TL hasar ödemesi gerçekleştirilmiştir. Bu şekilde Adana ilimiz en çok hasar ödemesi yapılan iller sıralamasında 7. il konumunda yer almıştır. Bu doğrultuda Sayın Şevkin’in TARSİM’in çiftçinin zararını görmezden geldiği yönündeki açıklamaları gerçekle bağdaşmamaktadır. Netice itibariyle TARSİM, ülkemizdeki üreticilerin doğal afetlerden ve diğer oluşabilecek risklerden korunması amacına yönelik gerekli uygulamaları hatasız ve hızlı bir şekilde yürütmek misyonuyla faaliyetlerini sürdürmektedir.

TARSİM, yıllar itibariyle paydaşları ile güçlü bir sinerji içinde başarı grafiğini arttırmakta, hedeflerini yükseltmekte, yaygınlaşmakta ve uluslar arası arenada konumunu sağlamlaştırarak, benzer sistemlere rehberlik etmektedir. Sistem çerçevesinde sigortalılık oranı da yıllar itibarıyla artış göstermekle birlikte, 2021 yılı resmi verileri doğrultusunda sigortalılık oranının bazı bitkisel ürünlerde yüzde 50’nin üzerine çıktığı görülmektedir. Ayrıca 2020 yılında 127 bin adet olan yeni sigortalı üretici sayısı yüzde 21 oranında artışla 2022 yılında 153 bin adede ulaşmış olup, tarım sigortasına yönelik eğilim de buna paralel olarak artış göstermiştir.

Sistemde teminat kapsamı, üretici memnuniyetinin arttırılması amacına yönelik olarak her yıl sürdürülebilirlik prensibi doğrultusunda genişletilmektedir. Don riski de kuruluşundan itibaren meyve grubu ürünlerde isteğe bağlı olarak kapsamda yer almaktadır. Yoğun talepler doğrultusunda ilerleyen yıllarda meyvelerde don riskinin teminat başlama evresi, küçük meyve tutumundan çiçek dönemine çekilmiş ve poliçelerine don riskini dahil ettiren üreticilerimizin uğradıkları kayıplar karşılanır hale gelmiştir. Ekstrem iklim olaylarından birisi olan ve kontrol edilemeyen nitelikteki don hadisesi, 2020 yılının Mayıs ayı ortalarından itibaren yüksek kesimlerde yetiştirilen domates, biber ve patlıcan ürünlerinde etkili olmuştur. Bu kapsamda sürdürülen çalışmaların ardından, 2022 yılı itibariyle şeker pancarı, çerezlik kabak, domates, biber ve patlıcan ürünlerinin fide ve yapraklanma döneminde don riskinin yeniden ekime ve dikime neden olacak şekilde meydana getirdiği zararları ilk defa ülke genelinde Mayıs ayı ile sınırlı kalmak üzere kapsama alınmıştır. 2022 yılı itibariyle, fidanlarda don riski teminat kapsamına alınmış olup, don teminatının da yer aldığı fidan sigortasını yaptıran ve hasar ihbarında bulunan üreticilerimizin parsellerinde eksperler tarafından geçici ekspertizler yapılmış olup, kısa bir süre içinde kesin ekspertiz çalışmalarına da başlanacaktır. Bitkisel Ürün Sigortaları branşında, Ağaç Sigortası çerçevesinde yer alan meyve ağaçlarında dolu, fırtına, hortum, yangın, deprem, heyelan, sel ve su baskını, taşıt çarpması ve kar ağırlığı riskleri teminat altındadır.

Devlet Destekli Tarım Sigortaları uygulamaları çerçevesinde, teminat altında bulunan ürünlerde hasar tespit edilmesi halinde sigortacılık kuralları çerçevesinde tazminat tahakkuk ettirilmektedir. Bu bağlamda, geçtiğimiz Mart ayında Adana ilimizde etkili olan don hadisesini takiben, sigortalı üreticilerden alınan ihbarlar doğrultusunda eksperler tarafından meyve ve turunçgillerde hasar tespitleri yapılmış ve ürünleri teminat kapsamında hasar gördüğü belirlenen üreticilerin kesin ekspertizleri tamamlanarak tazminat tahakkuk ettirilmiştir. Bununla birlikte Adana bölgesinde don hasarının yaşandığı Mart ayında dondan etkilenen narenciye ağaçlarında yapılan ekspertizlerde, ürünün fenolojik olarak tomurcuk döneminde ve öncesinde olduğu tespit edilmiştir. Devlet Destekli Tarım Sigortaları uygulamaları çerçevesinde yapılan değerlendirmelerde oluşan hasarların poliçe başlangıç tarihinden önce gerçekleştiği veya ürünün tomurcuklanma döneminde ve öncesinde olduğu, dolayısıyla da teminatın başlamadığı belirlenmiştir. Teminatın başlamaması sebebiyle, don hasarları mevzuatlara uygun olarak hasarsız olarak kapatılmıştır. Söz konusu bölgedeki turunçgil ağaçlarında meydana gelen don hasarı nedeniyle. poliçesi olan üreticilerin verim düşüklüğü zeyli için başvurmaları konusunda da bilgilendirmelerde bulunulmaktadır.

Bununla birlikte bu yıl, Adana ilimizde sebzeler ve bazı tarla ürünlerinde meydana gelen don hadisesinin etkilerinin gözlenmesi amacıyla, Tarım ve Orman Bakanlığımız ile birlikte bölgede saha çalışmaları gerçekleştirilmiş ve saha çalışmalarını takiben Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü ile işbirliği halinde domates, biber, patlıcan, karpuz ve kavun ile patates ürünleri ile ilgili  olarak “Sebzelerde Don Zararı” başlıklı proje üretilmiştir.”